Fotografija Nikole Vuča na izložbi u Njujorku
NADREALISTA ILI NE?
Fotografija Nikole Vuča Zadržano bekstvo nadstvarnosti (Beograd, 1929) iz kolekcije Muzeja primenjene umetnosti biće prikazana na izložbi Surrealism Beyond Borders (Nadrealizam bez granica), u Muzeju umetnosti Metropoliten u Njujorku, u periodu od 11. oktobra 2021. do 30. januara 2022, a zatim u galeriji Tejt Modern u Londonu, od 25. februara do 29. avgusta 2022. godine. Cilj ove velike internacionalne izložbe je da se nadrealizam, jedan od najznačajnijih pokreta 20. veka, repozicionira i predstavi kao dinamičniji pravac, koji se preneo van francuskih granica i razvijao mimo zvanične grupe, ukazujući na istorijske, nacionalne i lokalne osobenosti nadrealizma u različitim svetskim centrima, tokom perioda od gotovo osam decenija.
Fotografija Zadržano bekstvo nadstvarnosti deo je bogate kolekcije nadrealističke umetnosti Muzeja, čiji najznačajniji segment čini fotografsko nasleđe Nikole Vuča (negativi i originalne fotografije). Mada nije bio potpisnik manifesta beogradskih nadrealista, pa tako ni formalno član ove grupe, Nikola Vučo se može smatrati zvaničnim fotografom srpskog nadrealizma, a njegova pozicija može se uporediti s onom koju je u okviru francuskog nadrealističkog pokreta zauzimao Man Rej. Vučova fotografija Zadržano bekstvo nadstvarnosti predstavlja jedno od antologijskih dela srpskog nadrealizma, čija inscenirana i nadrealna vizuelna struktura predstavlja potvrdu i sublimaciju osnovnih ideja i programskih načela ovog pokreta. Kao takva, fotografija je dobila privilegovano mesto u almanahu Nemoguće – L’impossible (Beograd, 1930), ključnoj publikaciji beogradske nadrealističke grupe. Objavljena je dva puta, na početku i na kraju almanaha, simbolično kao njegova alfa i omega: na naslovnoj strani i u okviru programskog teksta beogradskih nadrealista Uzgred budi rečeno, uz fotogram Vana Bora i dve Vučove fotografije, Zid agnosticizma i Mi nemamo koga da ubeđujemo, čineći deo idejne celine – vizuelni program srpskog nadrealizma.
Fotografija se nalazi u muzejskoj kolekciji od 2005. godine, kada ju je, kao deo zaostavštine Marka Ristića, Muzeju primenjene umetnosti poklonila njegova sestričina, gospođa Jelena Jovanović iz Beograda.
